بررسی علل و زیان مالی ناشی از حذف زودهنگام در گله‎های هلشتاین استان اصفهان

هدف این پژوهش، برآورد زیان مالی ناشی از حذف و همچنین بررسی علل حذف در گله‏های هلشتاین استان اصفهان بود. بدین منظور، از اطلاعات چهار گاوداری صنعتی، متشکل از 109865 رکورد زایش در سال‏های 1385 تا 1395 استفاده شد. برای واکاوی آماری از نرم‌افزار SAS و برای برآورد زیان ناشی از حذف، از یک معادلۀ زیست اقتصادی استفاده شد. نرخ حذف در دهۀ گذشته، به‌طور میانگین سالانه 2/1 درصد افزایش‌یافته است (1/13 درصد سال 1385؛ 5/28 درصد سال 1395). میانگین حذف در چهار گله 2/23 درصد و سهم حذف اختیاری تنها 8/5 درصد بود. بیشترین دلیل حذف اجباری، بیماری‌های عفونی (4/31 درصد) و مشکلات تولیدمثلی (8/28 درصد) بودند و بیشتر حذف اجباری در فصل تابستان رخ دادند. در سال 1395 به‌طور میانگین هر مورد حذف زودهنگام به ازای یک دورۀ شیردهی 17800 هزار ریال زیان به دامدار تحمیل می‌کند. زیان وارده به دلیل حذف در گاوهایی که در نوبت زایش اول بودند، 54 درصد نسبت به گاوهای با نوبت زایش دو و بالاتر بیشتر برآورد شد. زیان ناشی از هر مورد حذف در ماه اول شیردهی به‌طور میانگین 20460 هزار ریال برآورد شد که نسبت به ماه دهم شیردهی 35 درصد بیشتر بود. نتایج این تحقیق می‏تواند در تجزیه‌وتحلیل هزینه-فایده‌های مربوط به راهکارهای مدیریتی حذف و جایگزینی تلیسه استفاده شود.